UNESCO’nun gerek Dünya Kültür ve gerekse de Doğa Miras Listesi zaman içerisinde değişebilmektedir. Bu listeye, son kararı kriterlere uygunluğu kontrol edilmek suretiyle verilmek üzere yeni adaylar eklenmektedir. Örneğin Bosna Hersek gezimizde ziyaret ettiğimiz Počitelj ve Blagaj adlı yerlerde bu listenin yeni adayları. Bunun gibi Bosna Hersek’de Dünya Kültür Mirası Listesi için aday gösterilen 6 yer daha bulunmaktadır. Bununla birlikte Bosna Hersek’de tescilli olan iki adet Dünya Kültür Mirası Listesi eseri vardır;
- Visegrad’da Sokullu Mehmet Paşa Köprüsü (2007)
- Eski Mostar şehrinde, eski köprü bölgesi (2005)
Bunlardan ilkini göremedik. Bosna Hersek’in Sırp özel bölgesi içinde kalan bir eser. İkincisini ise doya doya yaşadık.
Eski Mostar şehrinde, eski köprü bölgesi
Neretva Nehrinin derin vadisi içindeki tarihi Mostar şehri 15-16. Yüzyıllarda Osmanlı’nın ileri sınır şehri olarak doğmuş ve 19-20. Yüzyıllarda ise Avusturya-Macaristan İmparatorluğunun hakimiyeti altında gelişmiştir. Mostar eski Türk evleri ve Köprüsü ile uzun zamandır bilinmekte olan bir yerleşim yeri. 1990 Yıllarındaki savaşta, Mimar Sinan tarafından dizayn edilen köprü yıkılmış ve eski şehir önemli ölçüde tahrip olmuştur. Son yıllarda UNESCO tarafında kurulan bilimsel bir komitenin yönetiminde köprü ve eski Osmanlı evlerinin çoğu aslına uygun olarak yeniden onarılmıştır.
Osmanlı öncesi, Osmanlı dönemi , Akdeniz ve Batı Avrupa yapı özelliklerinin tümünü içeren eski köprü bölgesi, çok kültürlü yaşamın güzel bir örneği olarak UNESCO’nun Dünya Kültür Mirası Listesi İçinde yer almaktadır.
Savaştan zarar gören Mostar’ın yeniden inşası için çeşitli ulusların ve farklı kültür, din ve etnik komitelerin iş birliği de ayrı bir konudur.
Gezekalın
Dr Ümit Kuru
27.11.2014 Saat 23:34