Hey dostum!
Gezerken çevreni görebiliyor musun gerçekten? Yoksa sadece bakıyor musun?
Yeşil sadece yeşil, çiçek sadece çiçek midir senin için? Yeşile, çiçeğe bakarken için kıpır kıpır olup gözlerinin kamaştığı oluyor mu hiç? Kendini mutlu ve çok şanslı hissettiğin olur mu o anlarda?
“Bu an keşke hiç bitmesin” dedin mi ya da ” Sağlığım ve zamanım müsaade etse de bu anı bir daha yaşasam” diye düşündün mü hiç? Dakikalarca o çiçeğin güzelliğini seyredip de yanından ayrılamadığın oldu mu?
Farklı bir çiçek göreceğim diye sağa sola bakınırken hiç tökezleyip düştüğün ama umursamadığın olur mu?
Yağmur sonrası ağaçların, çiçeklerin yapraklarına düşen damlacıklara dikkat ettin mi hiç? Nasıl da güzelleştirirler yaprağını, dalını o ağacın ve çiçeğin! Biliyor musun? Dikkatle bakarsan o damlacık içinde yansıyan kendini bile görebilirsin…
Peki o çiçeğin, yaprağın üstünde devam eden yaşama şahit oluyor musun? Örneğin bir çiçekten nektar toplayan arılara denk geldin mi hiç? Ayaklarına yapışan ve bazen uçmasına bile engel olacak kadar çok olan polene dikkat ettin mi? Bir kilo bal için arıların tam 14 milyon çiçeğe uğraması gerektiğini biliyor musun?
Kelebekler, sabah erken saatlerde kanatlarını açarak kuruturlar, yani kanadı açık ve hareketsiz bir kelebek fotoğrafı çekmek istersen, şansını sabah deneyeceksin. Küçük bir yağmur damlası o hayvancıklar için nasıl bir bomba etkisi yaratıyordur bir düşünsene!
Yapraklar üzerinde dolaşan, hiç doymayacakmış gibi yaprağı yiyen çekirgeleri görür müsün? Bir yandan ” Bunlar ne obur, ne zararlı hayvanlar” derken, bir yandan da “Yapraklara nasıl da şekil vermişler? Dantel gibi işlemişler yaprağı!” diye hayranlık duydun mu?
Kaçkar Dağları Milli Parkı, içerdiği nadir flora, fauna çeşitliliğinden dolayı Dünya Doğa Koruma Vakfı (WWF-World Wildlife Fund for Nature) tarafından, dünyanın korunması öncelikli 100 bölgesinden biri olarak seçilmiş, haberin var mı?
Kaçkar yaylalarını gezerken “Kaç tane çiçek görmüşümdür acaba?” diye meraklanır mısın? Gözlerin farklı olarak başka hangi çiçeği görebilirim diye etrafı radar gibi tarar mı?
Hiç gördüğün çiçeklerin adını merak ettin mi? “Bu kadar çok çeşide doğa neden gerek gördü acaba?” diye düşündün mü? Yöre insanı hangi bitkinin çayını içer, hangi hastalığa şifadır diye toplar biliyor musun? “İyi bir bitki olsa ineğim yerdi” diyen bir yöre insanına denk geldin mi?
Yaylalarda otlayan ineklerin memeleri ne kadar da büyük olabiliyor! Sanki sütle dolu memeleri patladı patlayacak gibiler. Yaylalarda gezerken ilk defa sizi görse de, yüzünüze yansıyan sevgiyi hissettiklerinde, kuyruklarını sallaya sallaya yanınıza gelen ve yol boyu size eşlik eden çoban köpeklerine denk gelmişsindir mutlaka….
Ve o yaylalarda yaşayan insanlar.. Yüzyıllardır sürdükleri yaylacılık geleneğini, günümüzde de devam ettirme çabaları ne muhteşem değil mi? Avusor Yaylası mezarlığında yatan ölülerin yaklaşık yarısının ölüm nedeninin, temmuz ayında gerçekleşen donma sonucu ölüm olduğunu öğrenmek beni çok sarsmıştı, seni de sarsmalı ve yaylacıların mücadelelerine olan saygını arttırmalı.
Bilir misin? Yaylacılar evlerini toprak seviyesinde, yamaç sırtlarında ve mutlaka tek katlı olarak yaparlar. Adına yörede pag dedikleri bir katlı evlerde, en fazla 3 odada tüm aile paylaşırlar yaşamı. Onların çok katlı evden gelecek rant dertleri yoktur, dağlardan gelebilecek olan çığdan sağ kalmaktır tek dertleri. Kaçkar Yaylalarını severler ama ondan gelebilecek şerden de korkar ve önlemlerini alırlar.
Yaylacılara, yöre insanına mutlaka bir dokun, onlarla iletişime geçmeye çalış. Geleneklerini bozuyoruz, hayvanları için hayati öneme sahip otlaklarını çiğniyoruz diye bazıları bizlere kızgınlar. Ama olsun! Yine de bir dene, zarar vermeye gelmediğini göster. Onlardan öğrenebileceklerinin bazılarını kitaplar yazmıyor.
Unutma ki biz ne kadar onları merak ediyorsak, onlar da bizi en az o kadar merak ediyor ve izliyorlar.
Ve yayla çocukları.. Sanki onlar, şehirde yaşayan yaşıtlarına göre daha mı mutlular nedir? Ellerinde cep telefonları, bilgisayarları yok ama sence de daha çok gülmüyorlar mı şehirli yaşıtlarından? Daha girişken, daha atılgan ve daha sevecen değiller mi?
Yaylalara astıkları derme çatma tabelaları sakın okumadan geçme derim! Birkaç kelime ile aktarılan bilgeliği görebilirsin o yazılarda..
Kaçkar Dağları Milli Parkı, şırıl şırıl akan dereleri, renk renk çiçekleri, asırlık ağaçları, ne zaman geleceği belli olmayan sisi ve yağmuru, dikkatli bakmazsan gözden kaçan mikro yaşamı, çevresi ile uyum içinde ve kendine özgü hayat felsefesine sahip yöre insanı ile bir bütünlük gösteriyor.
Burayı gezerken bu bütünü gezmen, görmen ve yaşaman gerekiyor. Biri olmadan, diğeri mutlaka eksik kalacaktır. Böyle yaklaşırsan daha çok zevk alacak ve nasıl bir güzelliğe şahit olduğunu anlayacaksın.
Ve horon! Horon içkisidir, eğlencesidir ve yaşamıdır Karadeniz insanının. Dağda, yaylada olması fark etmez, Kaçkar Yaylaları onun eğlence mekanıdır. Bir yerden gelen bir tulum, bir kemençe sesi mutlaka duyarsın. Eee! Kemençe, tulum duyar da oynamaz mı yayla insanı? Katıl onlara, çekinme.. Bırak ellerini onlar yönlendirir seni, çekip çeviriverir. Türkülerinin sözlerine bir kulak ver, sözlerin içindeki yaşanmışlıkları mutlaka hissedeceksin. Kendileri ile alay edebilirler türkülerindeki sözlerle.
Kendin tek başına da gezebilirsin ama yanında duygularını paylaşan biri ya da birileri varsa ne şanslısın! Ama seninle aynı duyguları, zevki, heyecanı yaşamıyorsa yanındakiler, koyver gitsin, sen doğanın keyfini çıkar…..
Meraklısına Dip Not
Adının kökeni Ermenice’den kaynaklanan Kaçkar (khachkar-Ermenice Haçlı taş anlamında) Dağları’nın, Çamlıhemşin civarında bulunan güzel yaylalarını (Elevit, Çat, Palovit, Sal, Pokut, Gito, Ambarlı, Kavron, Avusor, Ayder, Çiçekli Yaylası, Galer Düzü) Temmuz ayı ilk haftası içinde Horonevi‘nin bir etkinliği olarak 1 hafta boyunca gezme şansımız oldu. Çat Köyü sınırları içinde Toşi Pansiyon adlı tesiste konakladık. Konakladığımız yerden günlük gezilerle civar yaylalara (rehberin dediğine göre 38 tane irili ufaklı yayla mevcutmuş) çıktık. Ulaşım ve rehberlik hizmetini Kaçkarlı Turizm şirketinden aldık. Tüm gezi boyunca bize kemençesi ve güzel türküleri ile tanıdığım en amatör ruhlu ama en profesyonel sanatçı Yunus Emre Kurt eşlik etti. Hepsine teşekkür ederim.
Gezekalın
Dr Ümit Kuru
11.07.2019 Saat 19:23
GEZEKALIN 