Ne zamandır planımdaydı bu küçük Yunanistan turu. Şimdiye kadar Yunanistan’a gidişlerim çoğunlukla dans ve deniz amaçlıydı. Fotoğrafını gördüğüm Meteora’yı ana hedefe koyup, yanına Kavala, Veria, Vergina ve Philippi Antik Kentleri ve Kastoriya’yı da ekleyince 5 gece 6 günlük bir Yunanistan Kültür ve Doğa turu ortaya çıktı ve müthiş de güzel oldu. İstanbul çıkışı sonrası ilk geceyi Xanthi (İskeçe)’de, geçirdik.

Ertesi gün Kavala ve Philippi Antik Kenti gezisi sonrası Selanik’te konakladık. Selanik gecelerini hep sevmişimdir. Akşam Ladadika‘da güzel bir yemeği takiben PRİGKİPESSA (ΠPIΓKHΠEΣΣA) adlı rembetiko müzik mekanında kendimize nefis bir müzik ziyafeti çektik.

Selanik’ten sonra Pella Antik Kenti gezisi yapıp Kozani üzerinden Kastoria ya da bir zamanların Kesriye kentine devam ettik. Yunanista’nın, Selanik’ten Kastori’ya ve buradan Meteora’ya devam eden yolu yılın Nisan ayında müthiş bir güzelliğe sahip. Yol boyu gelincikler, katır tırnakları açmış ve yeşil en canlı haline bürünmüş.

Bu slayt gösterisi için JavaScript gerekir.

Kastoria’dan sonra gecelediğimiz Meteora ise ayrı bir yazı konusu. Meteora sonrası Larissa üzerinden sahili takip edip Selanik’te son konaklamamızı yaptık. Hayal gibi yaşadığımızı bu rotayı sizlere bölüm bölüm anlatacağım.

Bu gezi yazıma önce Kastoria’dan başlamak istedim. Bunun nedeni ise Kastoria’nın doğal güzelliği yanında, sonradan öğrendiğim hüzünlü hikayesinin beni etkilemesi. Güzellik Kastoria’nın kendisine ait ama hüzün kısmı bir zamanlar bu topraklarda yaşayan insanlara ait. Yani güzelliğin adı Kastoria, hüznün adı Kesriye..

Önce güzel Kastoria’yı anlatayım size..

Selanik-Kastoria arası 200 km ve yaklaşık 2 saatlik bir sürüş gerektiriyor. Bir zamanlar gölde bolca bulunan kunduz nedeniyle kürk ticareti ile bilinen ve adının kaynağı da kunduz olan Kastoria’ya girişte panoramik fotoğraf alabileceğiniz bir alan var, orayı kaçırmayın derim. Biz vardığımızda akşam saatleriydi ve yerleşim yerlerinin gölün durgun sularına düşen görüntüleri ile birlikte müthiş bir manzara vardı.

28 km²’lik yüzey alanı ile Yunanistan’ın 10. büyük gölü olan Orestiada Gölü, ana karaya ince bir kara yolu ile bağlanmış yarımada tarafından adeta ortadan ikiye bölünmüş durumda. Bulunduğumuz gözlem noktasından, yerleşimin bol olduğu,  yarımadanın güney  kısmı gözüküyor.  Yarımadanın kuzey bölümü ise daha sakin ve yerleşim bizim kaldığımız Kastoria Hotel’den sonra bitiyor. Eğer sakin bir ortamda ve göl kenarında, ulu çınarların yeşil yaprakları altında yürüyüş yapmak istiyorsanız yarımadanın kuzeyinde konaklayın derim. Yarımadayı arabanız ile tam tur gezmek isterseniz güney sahili boyunca ilerleyip gezmeniz gerekiyor. Yol hastane sonrasında tek yöne dönüyor ve kuzeye doğru sadece gidiş var, dönüş yok. Daracık yollarda problem yaşayabilirsiniz. 

Bu slayt gösterisi için JavaScript gerekir.

Bizim kaldığımız kuzey bölümünde çok güzel bir yürüyüş yolu var. Göl üzeri tembel tembel yüzen pelikanlar ve balık peşinde suya dalıp çıkan karabatak ve bahri gibi kuşlarla dolu. Bunlar tanıyabildiklerim tabii ki..

Bu slayt gösterisi için JavaScript gerekir.

Kuzeyden başlayan yürüyüşünüz sırasında Church of Prophet Elias yazan bir tabela var. Bu tabelayı takip ederek yukarılara doğru bir yürüyüş yapmanızı tavsiye ederim. Merdivenler belki sizi yoracaktır ve hedefiniz de oradaki küçük kilise olmamalı. Ama çam ağaçları arasında giden yolu takip ederek yukarıya çıktığınızda, mevsiminde de orada olursanız, sizi mor renkli kır çiçekleri ormanı ve gölün kuzeyine bakan nefis bir manzara karşılayacaktır.

Bence bu kısmı da kaçırmayın derim. Yarımadanın kuzey kısmında yemek yemek, müzik dinlemek için mekan az, bunun için güney kısmına geçmeniz gerekecek.

Bu slayt gösterisi için JavaScript gerekir.

Yarımada 6 tane gezi amaçlı yürüyüş rotasına sahip. Ama bizim gibi dar zamanınız varsa benim size tavsiyem Ntoltso Bölgesinde yürüyüş yapmanızdır. Buradaki evler size sanki Safranbolu’da olduğunuzu hissettirecektir.

Bu slayt gösterisi için JavaScript gerekir.

Burada zamanında Makedonlar otururmuş. Kastoria, bu eski evlerin restorasyonu konusunda Avrupa Birliğinden geniş bir yardım almış. Meydanda güzel bir kafe bulup sabah kahvemizi burada içtik. 

Bu slayt gösterisi için JavaScript gerekir.

Gelelim Hüzünlü Kesriye’ye…

Kastoria topraklarında tarih boyunca her zaman yerleşen, yaşayan birileri olmuş. Hatta Kastoria’ya yaklaşık 5 km ötede Dispilio adlı bir küçük yerleşim yerinde 7000 yıl öncesinden yaşama ait bir küçük müze bile var. Burada göl üstünde o döneme ait yerleşim ve yaşam tarzını gösterir bir küçük köy kurulmuş.

Bu slayt gösterisi için JavaScript gerekir.

Sürekli el değiştirmelerle bu bölgeye bir zamanlar sarışın, renkli gözü Kuman-Kıpçak Türk boyları ve Makedonlar gelmiş ve yaşamışlar. 1385 yılında Gazi Evrenos Beyle bölge Osmanlı topraklarına katılmış. Bu bölge Türkler, Makedonlar, Arnavutlar, Yahudiler, Rumlar gibi çok etnik yapılı kimliğini, Osmanlı’nın elinden çıktığı 1913 yılına kadar da sürdürmüş. Balkanlardaki Osmanlı dönemi sivil mimarinin en güzel örneklerini oluşturan ve günümüze kadar ulaşan Kesriye konakları/evleri, iki tanesi ayakta kalsa da camileri, sinagog ve kiliseleri işte bu karma yaşam tarzını yansıtıyor.

Hüzün kısmı ise 1924 yılındaki mübadelede bu bölgede yaşayan ve Türkçe bilmeyen Makedonlarla, Türklerin Nevşehir-Kapadokya bölgesine, bir kaynağa göre Sinop kıyılarında yaşayan ve Grek harfleri ile yazan ve Türkçe konuşan, bir kaynağa göre de Bursa’da Uluabat (Apolyont) Gölü civarında yaşayan Rumların Kesriye’ye göç etmeye zorlanmalarından kaynaklanıyor. Ondan sonradır ki Kesriye oluyor Kastoria…

Her iki tarafın insanlarının da yıllardır yaşadıkları yerlerden sürgün edilmelerinin, yaşamlarını, zenginliklerini geride bırakmalarının acılarını hissetmemek elde değil. Mübadiller sırtlarında iki damga taşırlar; İlki göç ettiği evi, arkasında bıraktığı yaşamı, adı ve kimliği… İkincisi zorla geldikleri yeni yerlerine vardıklarında bulamadıkları  yaşam, kimliksizlikleri ve isimsizlikleri.  Onların mutlaka bir lakapları olur; Yunan mübadil Yunanlı için Türko, Türk-Makedon-Arnavut mübadil ise Türkiyeli için muhacir olmuştur artık.  Nesiller geçmelidir ki bu izler silinsin ama yine de bir yerlerde kalır anıları…

Kesriye ya da Kastoria; Ben ikisini de sevdim. Hem güzelliği hem de hüznü gördüm onda. Yolunuz Yunanistan’a düşerse sakın ihmal etmeyin hüzünlü güzeli..

Gezekalın

Dr Ümit Kuru

29.04.2019 Saa 01:53