2016 yılı gezilerimiz nedense hep ada ülkelerine oldu. Sene başında Japonya, sene ortasında ise İzlanda gezilerini yaptık ve www.gezekalin.com sayfalarında bu gezileri sizlerle paylaştık. Sene sonuna doğru bir başka ada ülkesine, dünyanın en büyük 4. adasına, yani Madagaskar‘a bir gezi planlıyoruz. Hazırlıklar tamam, sadece gidiş gününü bekliyoruz. Yakın zamanlarda yapmayı adet haline getirdiğim gibi, gezi öncesi Madagaskar hakkındaki bilgilenme çalışmalarımı sizlerle “gezi öncesi notlar” başlığı altında paylaşmak istedim.

Bu bölüme gezi sonrasında mutlaka eklemelerim olacaktır.

Bir Bakışta Madagaskar

Madagaskar Cumhuriyeti;

Ülke Büyüklüğü :  587,041 km² (Dünya sıralamasında toprak alanı olarak 46. büyük ülke)

Ülke Nüfusu:    22,434,363          (Dünya sıralamasında nüfus olarak 53. büyük ülke)

Ülke Nüfus Yoğunluğu   35.2/km² (Dünya sıralamasında nüfus yoğunluğu olarak 174. büyük ülke)

Başkent ve En Büyük Şehir: Antananarivo (kısaca “Tana” deniyor)

Resmi Diller:             Malagazca, Fransızca

Etnik Gruplar (2004): %26 Merina, %15 Betsimisaraka,  %12 Betsileo,  %7 Tsimihety,  % 6 Sakalava, %5 Antaisaka, % 5 Antandroy, % 24 Diğerleri

Yönetim Biçimi: Yarı Başkanlık, Üniter Cumhuriyet, Parlamenter Sistem

Bağımsızlık Kazanma Zamanı: 1895-1958 yılları arasında Fransa boyunduruğunda yaşayan Madagaskar, 26 Temmuz 1960’da resmen bağımsızlığını kazanmış.

Kişi Başına Gayri Safi Milli Hasıla (nominal) : 368 USD/kişi başı (Dünyanın en fakirleri sıralamasında ilk 10 sırada)

Para Birimi : Malagasy Ariary  (MGA) (Banknotlar: Ar100, 200, 500, 1000, 2000, 5000, 10000)

1 USD =3048 MGA ,  1 EUR =3445 MGA

Neden Madagaskar?

Hint Okyanusunun dalgalarına kucak açmış Madagaskar eşsiz doğası, renkli  ve canlı yaşamıyla gezginleri kendisine cezbediyor. Madagaskar’ın en önemli özelliği barındırdığı canlıların %99’unun sadece Madagaskar’da bulunması. Adadaki bitkiler ve hayvanların neredeyse tamamı sadece Madagaskar’da ve özel hayvanat bahçelerinde görülebilir. Yani Madagaskar’ı ziyaret etmedeki birinci amacınız Madagaskar’ın vahşi yaşamı ve biyoçeşitliliği olmalıdır. Bu adada 93 tür endemik Lemur, 236 kuş türü (100’ün üzerindesi endemik) ve %90’ı endemik olan 12000 üzerinde bitki türü var. Yani aslında Madagaskar, Afrika Kıtası’nın Galapagos’u gibi.

Bu slayt gösterisi için JavaScript gerekir.

Madagaskar; Indo-Malay, Afrika, Avrupa ve Çin halklarının kültürel, mimari ve yemek çeşitliliğini barındırmasından dolayı ortaya çıkan, kültürel mozaik nedeniyle de ziyaret almaktadır.

Eşsiz doğası, kumsalları, yürüyüş parkurları, dalış olanaklarının varlığı da adaya turist gitmesi için nedenler arasındadır.

Bu slayt gösterisi için JavaScript gerekir.

Madagaskar’ın adını bütün dünyaya ezberleten, animasyon film serisi “Madagascar” ve bu filmin eğlenceli kahramanı, bir Lemur olan, Kral Julian. Her ne kadar yaygın popularitesi bu filmden gelse de, gezginlerin bu adayı keşfetmeleri yeni değil. Ada, sosyal ve politik oynaklığına rağmen, her yıl daha fazla turist alıyor. Madagaskar, üzerinde insan yerleşimi 2000 yıldır olan bir ada. Bir zamanlar ada tamamen ormanlık alanlarla kaplı iken, insan yerleşiminin artması ve tarım için ormandan arazi açma amaçlı yaklaşımlar ormanların büyük oranlarda yok edilmesine neden olmuş. Bazı kaynaklara göre, insan yerleşimi öncesi var olan ada ormanlarının %80-90 kadarı bugün artık yok edilmiş durumda. Ormanlardaki azalma, Madagaskar biyoçeşitliliğini de beraberinde götürüyor ve maalesef orman talanı hala devam ediyor. Madagaskar, biyoçeşitliliği yok olmadan ziyaret edilmeli diyerek bu konuya noktayı koyuyoruz.

Madagaskar’ın Canlı Zenginliği, Oluşum Hikayesinden Geliyor:

Bir ada olarak Madagaskar’ın öyküsü, bundan tam 165 milyon yıl öncesine kadar gidiyor. Afrika ve Hindistan’ın birbirinden koptuğu bu dönemde, ilk önce Afrika’dan kopan Madagaskar, milyonlarca yıl sonra bu sefer de Hindistan’dan kopmuş ve Hindistan’ın Asya kıtasıyla birlikte kuzey doğuya çekilmesiyle bir ada olarak Afrika’nın hemen bitişiğinde kalmış. Madagaskar 70 milyon yıldır dış dünyadan izole bir tabiata ev sahipliği yapıyor.

Madagaskar’ın %10 kadar kısmı rezerv alanı veya park alanı olarak koruma altındadır. İlk olarak 1990‘da  Tsingy de Bemaraha Ulusal Parkı UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesi içine alınmış, 2007’de ise Atsinanana Yağmur Ormanları başlığı altında 6 park daha bu listeye dahil edilmiş. Meraklısına, aşağıda Madagaskar koruma alan ve parklarının toplu halde isimleri yer almaktadır.

Sıkı Korunan Doğa Rezerv Alanları (4 Tane)

Tsingy de Bemaraha Strict Doğa Rezerv Alanı,  Betampona Rezerv Alanı, Tsaratanana Rezerv Alanı, Zahamena Rezerv Alanı.

Ulusal Parklar (25 Tane)

Atsinanana Yağmur Ormanları olarak kabul edilen parklar; Zahamena Ulusal Parkı (2007’de UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesi içinde), Ranomafana Ulusal Parkı (2007’de UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesi içinde), Marojejy Ulusal Parkı (2007’de UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesi içinde), Andohahela Ulusal Parkı (2007’de UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesi içinde), Andringitra Ulusal Parkı (2007’de UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesi içinde). Diğer Ulusal Parklar;

Ankarafantsika Ulusal Parkı, Baie de Baly Ulusal Parkı, Isalo Ulusal Parkı, Kirindy Mitea Ulusal Parkı, Lokobe Ulusal Parkı, Mananara Nord Ulusal Parkı, Andasibe-Mantadia Ulusal Parkı, Analamazaotra Ulusal Parkı (Périnet),  Masoala Ulusal Parkı (Nosy Mangabe Reserv Alanı dahil), Midongy du sud Ulusal Parkı,  Sahamalaza Ulusal Parkı, Tsimanampetsotse Ulusal Parkı,  Tsingy de Namoroka Ulusal Parkı ,Marolambo Ulusal Parkı, Nosy Hara Ulusal Parkı, Nosy Tanikely Ulusal Parkı, Nosy Ve-Androka Ulusal Parkı, Zombitse Vohibasia Ulusal Parkı, Amber Dağı Ulusal Parkı, Tsingy de Bemaraha Ulusal Parkı (1990’da UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesi içinde).

Vahşi Yaşam Rezerv Alanları (21 Tane)

Ambatovaky Rezerv Alanı, Amber Ormanı Rezerv Alanı, Ambohijanahary Rezerv Alanı, Ambohitantely Rezerv Alanı, Analamerana Rezerv Alanı, Andranomena Rezerv Alanı, Anjanaharibe-Sud Rezerv Alanı, Bemarivo Rezerv Alanı, Beza Mahafaly Rezerv Alanı, Bora Rezerv Alanı, Cap Sainte Marie Rezerv Alanı, Kalambatritra Rezerv Alanı, Kasijy Rezerv Alanı, Mangerivola Rezerv Alanı, Maningoza Rezerv Alanı, Manombo Rezerv Alanı, Manongarivo Rezerv Alanı, Marotandrano Rezerv Alanı, Pic d’Ivohibe Rezerv Alanı, Ankarana Rezerv Alanı, Tampoketsa Analamaitso Rezerv Alanı

Madagaskar’ın İnsan Kaynağı-İlk Yerleşenleri

Haritada Madagaskar’ın bulunduğu yere bakarsanız, bu adaya ilk çıkan insanların Afrika’dan geldiğini düşünmeniz gerekir. Ancak gerçekler son derece şaşırtıcı. Çünkü adaya ilk gelen insanlar neredeyse dünyanın öbür ucundaki bir adadan, Borneo’dan, gelmişler. Tahminlere göre milattan önce 500 ila 300 yılları arasında büyük bir koloni Borneo adalarından yola çıkıp, Madagaskar’a gelmiş. “Borneo neresi?” derseniz, Hint Okyanusu’nun öteki ucunda Güneydoğu Asya sularında! Dünyanın en büyük 3. adası olan Borneo bugün Burnei, Endonezya ve Malezya tarafından paylaşılmış bir yerleşke konumunda. İlk olarak Borneolular tarafından keşfedilen Madagaskar’a Afrikalılar’ın ilk göçü ise, Borneo’luların gelişinden ancak 500 yıl sonra olmuş! Avrupalıların henüz Akdeniz’in dışına çıkamadığı bir çağda Borneoluların yaptığı şey, dünya tarihinin en büyük denizcilik başarılarından biridir. 

1500’lü yıllarda adayı tesadüfen bulan ilk Avrupalılar Portekizliler olmuşlar. Daha sonra sırası ile İngiliz, Alman ve Fransız donanmaları adaya gelseler de, Madagaskar’a bir türlü yerleşip üs kuramamışlar. Buna karşılık 17. yüzyıl boyunca Avrupalı ve Kuzey Amerikalı korsanlar  (özellikle Île Sainte Marie Limanı olmak üzere) Madagaskar’a yerleşmede daha başarılı olmuşlar. Madagaskar bir dönem gizli korsan ülkesi durumunda olmuş.

Güçlü Malagaz krallar bu dönemlerde Avrupalı tüccarlar ile ticareti geliştirmişler ve 1810 yılından sonra adaya misyonerler akın etmişler. Zamanla bu misyonerlere karşı katliamlar yapılmış. Bunu gerekçe yapan İngilizler adayı işgal etmişler ve sonra Zanzibar’a karşılık olarak Fransızlara devretmişler. Fransa da 1897 yılında Madagaskar’ı resmi olarak kendi koloni ülkeleri arasına katmış. 1920’lerde Madagaskar halkı Fransızlara karşı bağımsızlık hareketleri başlatmış. 1947 yılında Madagaskar halkının isyanı, 80000 Madagaskar’lının öldürülmesi ile bastırılmış. 26 Haziran 1960’da tam bağımsızlığa kavuşmuslar ama politik kargaşadan bir türlü sıyrılıp da rahat bir nefes alamamışlar. Bunun neticesinde de ekonomik kriz gittikçe büyümüş. Bugün Madagaskar biraz daha sakin görünse de potansiyel olarak krizlere açık bir ülke gibi duruyor.

Madagaskar Seyahati İçin En Uygun Zaman

Madagaskar’ı ziyaret için en uygun zaman Ocak-Mart aylarının yağışlı sezonları dışındaki zamandır. Adanın iklimi yöreye göre çok değişiyor; Adanın merkezindeki yüksek yörelerde Mart-Eylül ayları daha soğuk ve yağışlı iken Güney Batı bölgelerini ziyaret için ideal zaman, bu aylardır. Ağustos ve Eylül ayları göçmen kuşlarını görmek için mükemmel zamanlar iken, Ekim-Aralık ayları Lemur yavrularının doğum zamanı olduğundan ziyaret için fantastik zamanlar olabilir.

Madagaskar İçin Yanınızda Bulunduracaklarınız ve Seyahat Öncesi Sağlık Önlemleri

Madagaskar’da iç uçuşlar yapacaksanız ya da uzun araç yolculukları yapacaksanız hacmi küçük valizler uygun olacaktır. 4*4 araçlarla yolculuklar da rahatsız olabiliyormuş. Bu kısıma seyahat sonrası eklemeler fazlaca olacaktır. Rahat ve uygun bir yürüyüş ayakkabısı, mümkün olduğunca uygun ve kaliteli outdoor giysiler, şapka almak yerinde olacaktır. El fenerini ve fotoğraf makinalarımızın zoom lenslerini de unutmayalım.

Madagaskar sağlık koşulları ve temiz içme suyu tedariki bakımından pek de sağlıklı bir ülke değil. Bu nedenle gitmeden önce bazı sağlık önlemlerinizi almanızı ve http://www.seyahatsagligi.gov.tr/ adresindeki Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü web sayfasını mutlaka okumanızı tavsiye ederim. Bu kadar bilgi içinde özetle ve bence, size en çok sorun olabilecek olanlar Hepatit A ve Sıtma hastalıkları olacaktır. Bunun için şunları yapabilirsiniz;

Bizim ülkemiz de Hepatit A açısından çok da risksiz değil ve aşılanmamış olanlarımız arasından bile çoğumuz, sessiz sedasız bu hastalık etkeni ile karşılaşmış ve bağışıklanmış olabiliriz. Bu hastalığı geçirip geçirmediğimizi ya da aşılanıp aşılanmadığımızı bilemiyorsanız basit bir iki testi (HAV IgG Antikoru -haydi kan aldırmışken ve Hepatit B hastalığına karşı bağışıklık durumunuzu bilmiyorsanız HBsAg ve Anti-HBs testlerini de ilave edin-) yaptırmanız yeterlidir. Eğer Hepatit A’ya  (kanla ve cinsel ilişki ile geçen Hepatit B için de) karşı bağışık değilseniz aşılanmanız yeterli korumayı sağlayacaktır. Bu işleri tabii ki seyahatten 15 gün önce yapmanız yeterlidir. 

Sıtma ise Madagaskar’ın başkenti hariç her yerde sorun olabilir. Bu işin şakası da yok. Bu nedenle seyahatten önce başlanacak koruma tedavisi sizleri bu hastalığa karşı koruyacaktır. Ama en kesin korunma yöntemi sivrisineğe ısırılmamaktır. Bunun için de yanınızda Of Max (burada marka verdim ama olsun) bulundurmak ve orada kullanmak, uzun kollu T Shirt veya gömlek, pantalon giyinmek, cibinlik kullanmak uygun olacaktır. Tüm bunların yanında içme suyu olarak mutlaka kapalı su kullanmak (diş fırçalamada kullanmak dahil), dışarıdan çiğ sebze, ve salatadan uzak durmak gibi genel hiyjen kuralları burada abartılmalı.

Sık Kullanacağınız Bazı Kelimelerin Malagazca Anlamı

Kelime/Cümle                                                                  Malagazca

                                                              Yazılışı                                             Okunuşu  

Evet                                                       Eny                                                    enj

Hayır                                                      Tsia                                                   tsi 

Merhaba/Nasılsınız?                   Manao ahoana!                              manaˈʷonə̥/manaˈonə̥

Merhaba (Kırsal alanda)               Salama!                                                saˈlamə̥

Allahaısmarladık                             Veloma!                                               veˈlumə̥  

Lütfen                                                 Azafady                                              azaˈfadʲ 

Özür Dilerim                                    Miala tsiny                                           mjala ˈtsinʲ

Teşekkür Ederim                             Misaotram                                          ʲˈsoːtʂa

Günaydın                                        Manao ahoana ianao      

İyi Geceler                                       Tsara mandry o

Evet Sevgili Sanal Gezgin Arkadaşlarım, şimdilik bu kadar..

Madagaskar gezisi sonrası, gezi anılarımda buluşmak üzere..

Gezekalın, Aydınlık Kalın..

Dr Ümit Kuru

31.08.2016 Saat 10:10

Kaynaklar

http://www.ebrudurupinar.com/index.php?option=com_content&view=article&id=148:tanagun1&catid=39:madagaskar&Itemid=84

 http://www.radikal.com.tr/radikalist/korsanlar-diyari-madagascara-gitmeniz-icin-10-sebep-1285584/   (Madagaskar genel)

http://www.lonelyplanet.com/madagascar/history

http://www.gokyuzunet.com/atalarin-adasi-madagaskara-yolculuk/

http://www.gezivedoganotlari.com/tag/madagaskar/

http://www.yoldasin.com/afrika/dogu-afrika/madagaskar/

https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/16709/820250WP0P12800Box0379855B00PUBLIC0.pdf?sequence=1&isAllowed=y

http://kendingez.com/madagaskar-surprizi-gezi-yazisi

https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_national_parks_of_Madagascar#Strict_Nature_Reserves_.28R.C3.A9serves_Naturelles_Int.C3.A9grales.29